De Lijn test slimme technologie op Antwerpse trams: naar veiliger en vlotter tramverkeer
Dankzij samenwerking met Gentse techbedrijf OTIV, Europese universiteiten en EU-steun zet De Lijn in op innovatie in het tramverkeer
De Lijn test in Antwerpen een slim rijhulpsysteem dat trambestuurders helpt om sneller te reageren op gevaarlijke situaties in het verkeer. De technologie maakt gebruik van camera’s, sensoren en artificiële intelligentie en werd ontwikkeld door het Gentse bedrijf OTIV. De eerste metingen en testritten vonden in juli plaats. Deze zomer en in het najaar volgen verdere testen in het kader van een breder Europees onderzoeksproject.
Technologie die waarschuwt voor gevaar
Het systeem – een zogenaamd ‘geavanceerd rijhulpsysteem’ – geeft audiovisuele waarschuwingen aan de trambestuurder wanneer er mogelijk gevaar dreigt, zoals een overstekende voetganger, een fietser die te dicht komt of een obstakel op het spoor. De technologie herkent automatisch wat er rond de tram gebeurt en helpt de bestuurder om sneller en gerichter te reageren.
“Dit is een mooi voorbeeld van hoe moderne technologie onze mobiliteit niet alleen slimmer, maar ook veiliger kan maken,” zegt Vlaams minister van Mobiliteit Annick De Ridder. “Dankzij artificiële intelligentie en slimme sensoren krijgen trambestuurders sneller en beter zicht op gevaarlijke situaties, wat de veiligheid van zowel onze reizigers en andere weggebruikers als van de bestuurders zelf verhoogt. Met deze innovatie tonen we dat Vlaanderen ook in het openbaar vervoer een voortrekker wil zijn in het inzetten van technologie voor meer verkeersveiligheid.”
Deze nieuwe technologie werd begin juli al uitgeprobeerd in een gecontroleerde omgeving op een stelplaats van De Lijn én tijdens een eerste rit door de Antwerpse binnenstad. De test verliep positief. Tot het einde van het jaar wordt het systeem in actie geëvalueerd. Dit tijdens verschillende omstandigheden zoals de ochtend- en avondspits, het weekendverkeer, ‘s avonds en ook ‘s nachts.
De Lijn als innovator in openbaar vervoer
De Lijn wil met dit project actief bijdragen aan slimmer, veiliger en vlotter stadsvervoer. “We geloven sterk in technologie die onze bestuurders ondersteunt, de veiligheid verhoogt én het comfort van de reiziger verbetert,” zegt Ann Schoubs, directeur-generaal van De Lijn. “Dankzij de samenwerking met OTIV en een aantal Europese topuniversiteiten kunnen we deze innovatie testen in reële omstandigheden, met oog voor de praktijk van elke dag.”
Het project past in een bredere strategie waarbij De Lijn volop inzet op innovatie en digitalisering om haar dienstverlening te verbeteren en steden veiliger te maken.
Europees project
De testen in Antwerpen maken deel uit van het Europese project ARISE (Advanced Rail Innovation for Safety and Efficiency), dat wordt fincieel ondersteund door de Europese Unie via EIT Urban Mobility. Naast De Lijn en OTIV zijn ook de universiteiten van Londen (UCL – University College London) en Barcelona (Universitat Politècnica de Catalunya) betrokken. Zij volgen het project wetenschappelijk op en onderzoeken de impact van het systeem op bestuurders, reizigers en de werking van het tramnet. Zij zorgen voor een objectieve evaluatie van het systeem.
Ook vervoersmaatschappijen uit Lissabon, Barcelona, Zaragoza en Utrecht nemen deel aan het project. Antwerpen is de eerste stad waar de technologie op het terrein wordt getest.
“Door mensgerichte AI te combineren met praktijkervaring helpt dit project trambestuurders zich ondersteund te voelen en worden ritten veiliger en vlotter. Het is een prachtig voorbeeld van hoe universiteiten, steden en bedrijven kunnen samenwerken om het openbaar vervoer voor iedereen te verbeteren.” – Professor Bani Anvari (University College London)
Ambitieuze doelen
De Europese partners willen met dit project concrete verbeteringen realiseren:
- 20 procent minder ongevallen met trams, het belangrijkste doel van het project, met als positief neveneffect minder storingen op het net, meer comfort voor reizigers en ook minder stress voor bestuurders;
- 5 procent meer efficiëntie in de werking van het tramverkeer, bijvoorbeeld door vlottere doorstroming;
- Meer inzicht in hoe technologie het rijgedrag beïnvloedt en welke rol die kan spelen in het mobiliteitsbeleid van steden.
Wat volgt?
Vanaf september worden meerdere Antwerpse trams van het type Stadslijner (CAF Urbos) uitgerust met het nieuwe systeem voor testritten. Tijdens deze testritten, die plaatsvinden op het tramnet tijdens de normale exploitatie, onderzoeken we hoe bestuurders reageren op signalen die ze van het systeem ontvangen. Zo wordt gemeten of obstakels op het spoor sneller en veiliger kunnen worden opgemerkt en vermeden. De trambestuurders nemen vrijwillig deel aan het onderzoek en spelen een belangrijke rol: zij dragen tijdens de ritten meetapparatuur die hersenactiviteit, hartslag en stressniveau registreert. Die data geven inzicht in de impact van het systeem op hun rijgedrag en alertheid. De resultaten van het onderzoek worden tegen het einde van het jaar verwacht.
“Samenwerken met een innovatieve speler als De Lijn is een geweldige ervaring geweest. Als twee Vlaamse bedrijven zijn we trots dat we onze krachten kunnen bundelen om de veiligheid en efficiëntie in het openbaar vervoer te verbeteren en zo de toekomst van mobiliteit hier bij ons thuis vorm te geven,” aldus Sam De Smet (CEO van OTIV).
Over OTIV
OTIV is een Gentse start-up die technologie ontwikkelt voor trams en andere spoorvoertuigen. Ze combineren artificiële intelligentie met slimme sensoren om bestuurders te ondersteunen, de veiligheid te verhogen en het openbaar vervoer betrouwbaarder te maken.
- OTIV – www.otiv.ai
Over het ARISE-project
ARISE is een internationaal onderzoeksproject met partners uit België, Spanje, Portugal, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Dit project wordt ondersteund door EIT Urban Mobility, een initiatief van het European Institute of Innovation and Technology (EIT), een orgaan van de Europese Unie. EIT Urban Mobility wil positieve veranderingen in mobiliteit versnellen en zo stadsomgevingen leefbaarder maken.
- Projectpagina – www.eiturbanmobility.eu/projects/arise/
Persdienst
